Τι είναι η Παιδονευρολογία και ο ποιος είναι ο Παιδονευρολόγος
Ο Παιδονευρολόγος είναι ειδικευμένος Παιδίατρος που στη συνέχεια εξειδικεύεται στον Τομέα της Παιδονευρολογίας (σε κάποια κράτη υπάρχουν εξαιρέσεις σε αυτό, στην Ελλάδα ωστόσο, καθώς και στις περισσότερες χώρες, πρέπει να διαθέτει κάποιος την ειδικότητα της Παιδιατρικής ως προϋπόθεση για την περαιτέρω εξειδίκευση στην Παιδονευρολογία).
Η Παιδονευρολογία ασχολείται με τα νοσήματα του νευρικού Συστήματος του αναπτυσσόμενου εγκεφάλου των παιδιών. Σε αυτό διαφέρει από τη Νευρολογία ενηλίκων, καθώς ο Νευρολόγος ενηλίκων ασχολείται με τα νοσήματα ενός ήδη αναπτυγμένου και ώριμου νευρικού Συστήματος. Η Παιδονευρολογία ασχολείται με ένα ευρύ φάσμα σταδίων ωρίμανσης, συμπεριλαμβανομένων πρόωρων βρεφών, ώριμων νεογέννητων, μικρών παιδιών, μεγαλύτερων παιδιών, και εφήβων. Κάθε αναπτυξιακό στάδιο έχει τις ιδιαιτερότητές του, και διαφορετικά φυσιολογικά και παθολογικά σημεία και συμπτώματα. Το φυσιολογικό στο ένα στάδιο ωρίμανσης μπορεί να είναι παθολογικό σε άλλο στάδιο ωρίμανσης.
Αντικείμενο της Παιδονευρολογίας είναι μεταξύ άλλων διαταραχές της ανάπτυξης των παιδιών, νευρομυϊκά σύνδρομα (βλ. Duchenne, Spinal Muscle Atrophy, κτλ), νευροδερματικά σύνδρομα (πχ Νευροϊνωμάτωση Τύπου 1, Οζώδης Σκλήρυνση, κτλ), νευροοφθαλμολογικά θέματα (βλ. οπτική νευρίτιδα, νυσταγμός, κτλ), εγκεφαλική πάρεση, διαταραχές κινητικότητος (όπως δυστονίες, αταξίες, κτλ), μεταβολικά νοσήματα, μιτοχονδριοπάθειες, λευκοδυστροφίες, νευροανοσολογικά νοσήματα (παιδιατρική Πολλαπλή Σκλήρυνση, αυτοάνοσες εγκεφαλίτιδες, εγκάρσια μυελίτις κλπ), επιληψίες, λοιμώξεις του Νευρικού Συστήματος (μηνιγγίτιδες, εγκεφαλίτιδες, κλπ), σύνδρομα μικροκεφαλίας και μακροκεφαλίας, πονοκέφαλοι και ημικρανίες, γενετικά σύνδρομα, όγκοι του Νευρικού Συστήματος, το σύνδρομο ενδοκράνιας υπέρτασης, αγγειακά νοσήματα του Νευρικού Συστήματος (βλ εγκεφαλικά επεισόδια σε παιδιά, θρομβώσεις εγκεφαλικών αγγείων, αγγειίτιδες, κλπ) καθώς και άλλες διαταραχές όπως τικ, ίλιγγοι, πυρετικοί σπασμοί, κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις κλπ.
Η κλινική παιδονευρολογική εξέταση είναι πάντοτε προσαρμοσμένη στα εξελικτικά στάδια των παιδιών. Πολλά σημαντικά στοιχεία είναι ορατά μόνο όταν το παιδί αφήνεται να κινηθεί, να παίξει και να συμπεριφερθεί αυθόρμητα. Τα μικρά παιδιά επίσης δεν μπορούν να αναφέρουν κάποια συμπτώματα, όπως οι ενήλικες και οι έφηβοι.
Στην Παιδονευρολογία χρησιμοποιούνται διάφορες διαγνωστικές μέθοδοι, όπως το Ηλεκτροεγκεφαλογράφημα που δείχνει την ηλεκτρική λειτουργία του εγκεφάλου, και που τα ευρήματά του διαφέρουν θεαματικά αναλόγως την ηλικία και την κατάσταση εγρήγορσης του παιδιού. Επίσης χρησιμοποιούνται διάφορες νευροαπεικονιστικές μέθοδοι, όπως η μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου, που δεν προκαλεί ακτινική επιβάρυνση (όπως κάνει η αξονική τομογραφία του εγκεφάλου, που γενικώς αποφεύγεται στα μικρά παιδιά). Εφαρμόζονται και άλλες μέθοδοι όπως Νευρογραφία, Οπτικά Προκλητά Δυναμικά, κλπ. Πολλάκις είναι αναγκαία η διενέργεια της οσφυονωτιαίας παρακέντησης προς λήψη εγκεφαλονωτιαίου υγρού για διενέργεια περαιτέρω εξετάσεων. Επίσης διενεργούνται πολλές εξετάσεις αίματος, μεταβολικές εξετάσεις, γενετικές εξετάσεις, κλπ.
Λόγω της συνθετότητας του παιδικού Νευρικού Συστήματος, είναι ουσιώδους σημασίας η συνεργασία με άλλες Ειδικότητες και Εξειδικεύσεις. Ο Παιδονευρολόγος συνεργάζεται στενά με Παιδοακτινολόγους και Νευροακτινολόγους για τη διενέργεια και αξιολόγηση μαγνητικών τομογραφιών, υπερήχων, κτλ. Επίσης όταν χρειάζεται ποσοτικοποίηση της ανάπτυξης του παιδιού, υπάρχει στενή συνεργασία με Αναπτυξιολόγους, καθώς και με Παιδοψυχιάτρους και Παιδοψυχολόγους όταν υπάρχει κάποια ψυχολογική ή ψυχιατρική παθολογία. Η συνεργασία με Γενετιστές είναι εκ των ων ουκ άνευ, καθώς υπάρχει ταχύτατη εξέλιξη της γενετικής επιστήμης και η συμβολή της στη διαλεύκανση αδιάγνωστων συνδρόμων είναι καθοριστική. Ο Παιδοοφθαλμίατρος συμβάλει τα βέλτιστα σε νευροοφθαλμιατρικές διαταραχές, και ο Παιδοακοολόγος είναι πολύ σημαντικός για τη διερεύνηση ακοολογικών προβλημάτων. Αναλόγως των συνυπαρχουσών νοσημάτων υπάρχει επίσης στενή συνεργασία με Παιδογαστροεντερολόγους, Παιδοενδοκρινολόγους, Νεογνολόγους και με άλλες παιδιατρικές εξειδικεύσεις. Ο Παιδονευρολόγος συνεργάζεται με Νευροχειρουργούς για νοσήματα που απαιτούν νευροχειρουργική επέμβαση, καθώς και με εξειδικευμένα κέντρα Χειρουργικής της Επιληψίας σε συγκεκριμένες περιπτώσεις φαρμακοανθεκτικής Επιληψίας. Πολύ σημαντική είναι η συνεργασία επίσης με τους Φυσιοθεραπευτές, Εργοθεραπευτές και Λογοθεραπευτές που είναι υπεύθυνοι για τις αντίστοιχες θεραπείες. Επίσης υπάρχουν διεθνώς άτυπες υποεξειδικεύσεις και εντός της Παιδονευρολογίας, καθώς κάποιοι Παιδονευρολόγοι έχουν κέντρο βάρους τα νευρομυϊκά νοσήματα, άλλοι τις επιληψίες, άλλοι τις κινητικές διαταραχές, άλλοι την εγκεφαλική πάρεση, άλλοι τις μιτοχονδριοπάθειες, κτλ. Αυτονόητη και απολύτως απαραίτητη είναι η πολύ στενή συνεργασία και επικοινωνία με τον θεράποντα Παιδίατρο που παραπέμπει το παιδί στον Παιδονευρολόγο. Το ρητό ‘Team work makes dreams work’ ισχύει και στην Παιδονευρολογία και βοηθάει στη βέλτιστη αντιμετώπιση των σύνθετων αυτών νοσημάτων και στο καλύτερο δυνατό διαγνωστικό και θεραπευτικό αποτέλεσμα.
Λόγω της πολυπλοκότητας του αντικειμένου είναι απαραίτητο ο Παιδονευρολόγος (όπως και ο κάθε Ιατρός βέβαια) να ενημερώνεται συνεχώς για τις εξελίξεις στο πεδίο του, καθώς και να εφαρμόζει Ιατρική Βασισμένη στις Αποδείξεις (Evidence Based Medicine) σύμφωνα με τις διεθνείς οδηγίες, μελέτες, έρευνες και ισχύουσες πρακτικές.